Πότε πρέπει ν’ αλλάξουμε λάστιχα ?

Πώς θα καταλάβουμε την χρονική στιγμή που είναι απαραίτητη η αλλαγή τους? Το παρόν άρθρο έχει στόχο να σας δώσει βασικές πληροφορίες σχετικά με την αντικατάσταση των ελαστικών σας.

Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά. ‘Ενα ελαστικό αποτελείται από τα παρακάτω μέρη:

Βάση/σώμα: Το εύκαμπτο μέρος του ελαστικού είναι συνήθως κατασκευασμένο από νάυλον σε διάφορες πυκνότητες ινών οι οποίες μετρώνται σε TPI (threads per inch), το οποίο καλύπτεται από την γόμα του ελαστικού.

Στρώμα προστασίας Οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν διαφορετικών τύπων υλικά κάτω από την γόμα ώστε να επιτύχουν αντοχή και ανθεκτικότητα ενάντια στα χτυπήματα και τις πιέσεις που δέχεται το σώμα.

Πέλμα/γόμα λέμε το μίγμα που έρχεται σε άμεση επαφή με το έδαφος.

Ζώνη εφαρμογής στο στεφάνι είναι το κομάτι που ασφαλίζει το ελαστικό στην ζάντα. Συνήθως είναι φτιαγμένο από σύρμα ή πτυσσόμενο Kevlar.

Προσκρούσεις

Τα περισσότερα ελαστικά θα διανύσουν την ζωή τους χωρίς τραύματα από προσκρούσεις. ‘Ομως, αν πέσετε σε μια μεγάλη λακούβα (μάλλον ο κανόνας στην Ελλάδα), ή χτυπήσετε κάποιο άλλο εμπόδιο ή σας καρφωθεί κάτι που μαζέψατε από τον δρόμο, σιγουρευτείτε οτι θα επιθεωρήσετε προσεκτικά τα λάστιχά σας.

Οποιαδήποτε φθορά ανεξαρτήτως μεγέθους, στο σώμα του ελαστικού, που έχει εισχώρηση άνω των 2 χιλιοστών από το πέλμα, είναι αρκετή για να κριθεί το ελαστικό ακατάλληλο και θα πρέπει να γίνει άμεση αντικατάσταση.

Αν πέσετε σε μια λακούβα και νιώσετε οτι το στεφάνι ήρθε σε επαφή με την επιφάνεια του οδοστρώματος, υπάρχει σοβαρή πιθανότητα το πλευρικό τοίχωμα του ελαστικού να έχει πάθει ζημιά ακόμη και αν δεν υπάρχει απώλεια πίεσης στη σαμπρέλα. Σταματήστε για έλεγχο.

Επίσης, αν περάσετε πάνω από κάτι που θα προκαλέσει σοβαρή αναπήδηση ή αστάθεια στον χειρισμό του ποδηλάτου σας, υπάρχει πιθανότητα να έχει υποστεί ζημιά το ελαστικό σας, ακόμη κι αν δεν έχει σκάσει. Για λόγους ασφαλείας, καλό θα είναι να σταματήσετε για έλεγχο με την πρώτη ευκαιρία.

Αν παρατηρήσετε κάποια εμφανή φθορά οπουδήποτε στην επιφάνεια του ελαστικού σας (πέλμα ή τοίχωμα) επιθεωρήστε το με προσοχή και προσπαθήστε να διακρίνετε αν φαίνεται η σαμπρέλα. Αν ναι, δεν είναι ασφαλές να συνεχίσετε με αυτό το λάστιχο και πρέπει να το αντικαταστήσετε. Αν όχι, μπορείτε να συνεχίσετε την βόλτα σας ή την προπόνησή σας εφόσον το στρώμα προστασίας παραμένει άθικτο, και να το τσεκάρετε σε κάποιν ειδικό με την πρώτη ευκαιρία.

Καλό θα ήταν να τσεκάρετε και τον τροχό.

Γενικά να θυμάστε πως αν το ελαστικό σας επιβιώσει μετά από μια πρόσκρουση σε λακούβα, είναι σημαντικό αφού τσεκάρετε τα λάστιχα να τσεκάρετε και το στεφάνι του τροχού ώστε να σιγουρευτείτε οτι δεν έχει υποστεί παραμόρφωση. ‘Ενας στραβός τροχός ή μια ακτίνα εκτός θέσης μπορούν να προκαλέσουν ανεπιθύμητες τριβές στο λάστιχο και την σαμπρέλα που νομοτελειακά θα οδηγήσουν σε ένα σκασμένο λάστιχο στο άμεσο μέλλον.

Δείκτες φθοράς του πέλματος

Το πιο σύνηθες, είναι οτι τα λάστιχά σας θα φθαρούν σταδιακά λόγω τριβής με την άσφαλτο. Κάποιες εταιρείες έχουν δείκτες που σας υποδεικνύουν οτι είναι η ώρα να τα αντικαταστήσετε.

Τα Continental, για παράδειγμα, έχουν αυτές τις δυο πολύ μικρές τρυπούλες στο κέντρο του πέλματος. ‘Οταν αυτές εξαφανιστούν, είναι η ώρα να αντικαταστήσετε τα λάστιχά σας. Ένα μικρό τρίγωνο με την ένδειξη TWI (Thread Wear Indicator) στο μάγουλο του ελαστικού σας δείχνει που είναι τοποθετημένος ο δείκτης φθοράς.

Φυσικά, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να καταλάβετε αν ένα λάστιχο πρέπει ν’ αντικατασταθεί. Κοιτάξτε για ρωγμές ή ανοίγματα στο πέλμα, ή για σημαντικές διαφορές στην δομή και το χρώμα του, λόγω παλαιότητας η έκθεσης στον ήλιο.

‘Αλλοι κατασκευαστές χρησιμοποιούν τους δικούς τους δείκτες. Το εικονιζόμενο ελαστικό στην παραπάνω φωτογραφία είναι της Giant.

Αν συνηθίζετε να πλαγιολισθαίνετε με το ποδήλατό σας, είναι πιθανό οι δείκτες φθοράς να είναι άθικτοι αλλά όχι και το πέλμα.

Κι αν τα λάστιχά σας δεν έχουν δείκτες φθοράς?

Ισχύει ο γενικός κανόνας που λέει οτι το λάστιχο θ’ αλλάξει ελαφρώς σχήμα όταν έχει φθαρεί. Θα είναι εμφανώς πιο τετραγωνισμένο, θα καταλάβετε οτι υπάρχει αισθητή διαφορά στον χειρισμό του ποδηλάτου σας. Επίσης θα δείτε να «σβήνει» σταδιακά η αυλάκωση του ελαστικού και σε ακραίες περιπτώσεις θα δείτε τα «λινά» ή τα σύρματα του ελαστικού…

Καλό θα ήταν να μην φτάσετε ποτέ εκεί.

Να θυμάστε οτι η αντοχή του ελαστικού και η ανθεκτικότητά του σε χτυπήματα, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πάχος της γόμας. Συνεπώς, όσο η γόμα φθείρεται, το ελαστικό είναι πιο ευάλωτο στα χτυπήματα.

Ξεφούσκωτα λάστιχα?

Εάν λοιπόν τα ελαστικά σας δεν έχουν δείκτες και παρατηρείτε οτι παθαίνετε λάστιχο από μικρά πετραδάκια ή μικρά κομμάτια γυαλιού, αυτός είναι ο δείκτης σας οτι το πέλμα έχει πια φθαρεί και πρέπει να αντικατασταθεί άμεσα. ‘Ενας άλλος τρόπος, αυταπόδεικτος, οτι χρειάζεστε αντικατάσταση, είναι αν μπορείτε να διακρίνετε το στρώμα προστασίας ή ακόμη χειρότερα το σώμα του ελαστικού.

Πλευρικό τοίχωμα

Υπάρχει πιθανότητα το πλευρικό τοίχωμα του ελαστικού να φθαρεί πριν από το πέλμα.

Αυτό συνήθως συμβαίνει εξαιτίας λανθασμένης πίεσης αέρα και για να είμαστε συγκεκριμένη, από ελλειπή πίεση. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να τσεκάρετε την πίεση των ελαστικών σας, χρησιμοποιώντας τρόμπες με μανόμετρο κατά προτίμηση, τουλάχιστον μια φορά το μήνα.

Τα πλευρικά τοιχώματα φθείρονται επίσης εαν αφήσετε το ποδήλατό σας με ξεφούσκωτα – πλάκα – τα λάστιχα για μεγάλη χρονική περίοδο. Από τη στιγμή που ένα ελαστικό έχει εφαρμοστεί σε ένα τροχό, θα πρέπει να είναι φουσκωμένο. Διαφορετικά θα πρέπει να κρεμαστεί ψηλά για αποθήκευση.

Χείλος ελαστικού

Εάν το χείλος του ελαστικού υποστεί ζημιά και «πεταχτεί» από το στεφάνι την ώρα που φουσκώνετε το λάστιχο, αυτό σημαίνει οτι πρέπει να αντικατασταθεί το ελαστικό.

Σχέδιο πέλματος

Σε περίπτωση που το ελαστικό σας έχει κάποιο σχέδιο στο πέλμα, δεν θα πρέπει να σας ανησυχεί ιδιαίτερα το βάθος του σχεδίου του πέλματος σε σχέση με την απόδοση. Οι ειδικοί στο εργοστάσιο της Continental, υποστηρίζουν (σύμφωνα με πηγές του αρθρογράφου), οτι το σχέδιο του πέλματος δεν κάνει την διαφορά στον δρόμο. Σίγουρα υπο συνθήκες παίζει τον ρόλο του κι έχει τη σημασία του, αλλά δεν είναι τόσο μεγάλη. Αυτό βέβαια δεν ισχύει για τις εκτός δρόμου διαδρομές όπου το σχέδιο του πέλματος είναι ζωτικής σημασίας για τον βαθμό πρόσφυσης.

Ωστόσο, εάν το σχέδιο του πέλματος γίνει πια αρκετά ρηχό, έχετε στο μυαλό σας οτι το πέλμα λεπταίνει συνεπώς θα χρειαστείτε αντικατάσταση ελαστικών στο προσεχές μέλλον.

Εναλλαγή μεταξύ του μπροστινού και του πίσω ελαστικού

Να έχετε υπόψη σας οτι το πίσω λάστιχο θα φθαρεί πιο σύντομα από το μπροστινό. Κι ενώ υπάρχουν αρκετοί που θα προβούν στην εναλλαγή τους, ώστε να έχουν παρόμοιο δείκτη φθοράς, υπάρχει η άποψη οτι αυτό δεν αποτελεί μια καλή πρακτική. Κάποιοι υποστηρίζουν οτι ενώ το πίσω ελαστικό έχει μια όψη πιο «τετραγωνισμένη» καθώς φθείρεται, το μπροστινό παραμένει πιο στρογγυλεμένο. Κατά συνέπεια, η εναλλαγή του εμπρός με το πίσω, θα επηρρεάσει αρνητικά τον χειρισμό του ποδηλάτου σας.

Φυσικά, όπως στα περισσότερα πράγματα σε αυτή τη ζωή, υπάρχει και η αντίθετη άποψη, η οποία λέει οτι αυτό είναι καθαρά θέμα επιλογής του αναβάτη και ορίζεται από την τσέπη του καθενός, το στυλ οδήγησης, τις αποστάσεις που καλύπτει κάποιος με το ποδήλατό του καθώς και το οδόστρωμα στο οποίο συνήθως οδηγεί.

Σίγουρα λοιπόν θα χρειαστείτε φρέσκα ελαστικά για ένα gran fondo για παράδειγμα, όμως θα μπορούσατε να συμβιβαστείτε με μια εναλλαγή για τις καθημερινές σας διαδρομές.

Πηγή: Πρωτότυπο άρθρο του Μat Brett στο road.cc – Ιούλιος 2017.

Ελεύθερη μετάφραση/Επιμέλεια: Team OSSOM